Gelini evden çıkarırken bazı düğün adetlerini yerine getirmemiz gerekir. Bunlara kısaca gelin alma adetleri denilmektedir. Düğün mekanına gitmeden önce örf ve adetlerimize göre gelin çıkarma yapılır.
Gelin çıkarma adetlerinin yerine getirildiği gelin alma merasimi düğün günü düğüne gitmeden hemen önce yapılır. Genellikle düğün saatinde bir kaç saat önce yapılmalıdır. Düğün başka bir şehirde ya da uzak bir yerde ise düğünden 5-6 saat öncesinde ya da bir gün öncesinde de gelin alma yapılmaktadır.
Gelin Alma Adetleri
Gelin alma geçmişten günümüze kadar gelen bir dizi düğün adetlerine göre yapılmakladır. Başlıklar halinde gelin alma adetleri hakkında detaylı bilgilere sayfamızda yer veriyoruz.
Gelin Alma Hangi gün yapılır: Gelin alma düğün günü yapılır. Ancak hala köy ve kasabalarda ya da kırsal kesimlerde uygulanan düğün adetlerine göre düğünler 3 gün 3 gece sürer. Eski düğün adetlerine göre cuma günü cuma namazından sonra bayrak kaldırma ile düğün başlar, cumartesi günü tüm gün kına eğlencesi yapılır, pazar günü sabahtan gelin alma ile düğün sona erer. Bu durumda gelin alma pazar günü sabahtan yapılır. Ancak günümüzde büyük şehirlerde düğünler daha çok hafta sonları olsa da hafta içi de yapılmaktadır. Düğünler bir gün içinde başlayıp bitmektedir. Gelin alma da düğün dünü yapılmaktadır.
Gelin Alma Saat kaçta yapılır: Gelin alma saati genellikle akşam 19 düğünleri için saat 17 ile 18 arasında, eğer düğün saat 13 de ise gelin alma saati 11 ile 12 arasında yapılır. Ancak gelin kuaför ve fotoğraf çekimi gibi işlemlerden sonra direk düğün mekanına geçecek ise gelin alma sabah erken saatlerde 9 da ya da 10 da yapılmaktadır.
Gelin Almaya Kimler Gider: Gelin almaya damat, damadın anne baba kardeşleri ile, aile büyükleri katılır. Gelin evinde çok kalabalık olmaması için gelin alma merasimi için çekirdek bir aile grubu ile gidilmesi önemlidir.
Gelin Alma Sırasında Gelinin Kuşağını Kim Bağlar: Gelin kuşağını varsa gelinin erkek kardeşi ya da abisi bağlar. Eğer gelinin erkek kardeşi ya da abisi yok ise onun yerine geçecek erkek kuzenlerinden birisi de bağlayabilir.
Gelin Alma Ne Kadar Sürer: Damadın aile büyükleri ile gelin evine gelerek gelin alma adetlerini yerine getirmesi ve gelini alarak gelin arabası ile düğün salonuna gitmesi ortalama olarak yarım saat ile 45 dakika en fazla ise bir sat kadar sürmektedir.
Gelin Almada davul zurna çalınır mı: Gelin alma sırasında düğün adetlerimize göre davul zurna çalınır. Gelin almada davul zurna çalınmasının nedeni gelinin evden gitmesi ile hüzünlenen anne ve babasına neşeli müzikler ile bir nebze hüznünü unutturmaktır. Bu nedenle geçmişte büyüklerimiz gelin alma sırasında gelin evinin kapısının önünde davul zurna çalınması adetini getirmişlerdir.
Gelin Almada Testi Kırma: Gelin baba evinden alınırken evin nünde gelin arabasına binmeden önce ayak ucunda içi para şeker ve buğday dolu önceden hazırlanan testi kırılır. Bu adetin gelinin evine bereket getirmesi için yapıldığı düşünülür.
Gelin Alma Konvoyu: Gelin almaya giderken damat evinden araçlarla konvoy yapılarak gidilir. Buna gelin alma konvoyu da denilir. Bu konvoyda gelin arabası en önde diğer araçlar da arkada gelin almaya korna çalarak dörtlü lambaları yakarak eğlence ile gidilir.
Gelin Alma Konvoyundaki Araçların Aynalarına Havlu veya Tülbent Bağlanması: Gelin almaya gidilirken damat evinden araçlarla konvoy yapılır. Araçlar damat evinde konvoy olarak dizildiğinde araçların gelin alma konvoyunda olduğu belli olsun diye aynalarına havlu ya da tülbent bağlanır. Bu işlem bazı yörelerde damat evinde yapılır. Bazı yörelerde ise kız evinde yapılır.
Gelin Alma Sırasında Kapı Tutma Adeti: Damat tarafı gelin almaya geldiğinde genellikle gelin tarafından genç kızlar gelin evinin kapısını tutar. Kapıyı açmak için damattan ya da damadın babasından bahşiş beklenir. Damat ya da babası gönlünden kopan bahşişi verince kapı açılır.
Davullu Zurnalı Gelin Alma Adeti: Günümüzde de yaygın olarak devam eden gelin alma adetlerinden birisi de davullu zurnalı gelin alma adetidir. Damat tarafı gelin almaya giderken önceden ayarlamış olduğu davul zurna ekibini gelin kapısına götürür. Gelin evinin önünde gelin evden çıkana kadar davul zurna çalınır. Bu şekilde davullu zurnalı gelin alma adeti yerine getirilir. Gelin alam için davul zurna ekibini erkek evi ayarlar.
Gelin alma Duası Nedir: Örf ve adetlerimize göre; gelin baba evinden uğurlanırken bir dua yapılması yerinde bir davranış olur. Şu şekilde bir dua yapılabilir;
بسم الله الرحمن الرحيم
اَ لْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ لْعأَ لَمِينَ
و لصَّلأ ةُ و ا لسَّلأمُ علىَ رَ سؤُ لِنأَ مُحَمَّدِ وَ عَلَى األٍهِ وَ صَحْبِهِ اَجْمَعِىنَ
“Ey Rabbimiz! Bu evliliği Hayırlı ve mübarek eyle.
Allah’ım! Eşi ile birbirlerini ,Peygamberimiz hz. Muhammed ile Hz. Hatice validemizin birbirlerini sevdikleri gibi sevmeyi nasip eyle.
Kendilerine Hz. Adem ile Havva validemizin arasına koyduğun sevgi gibi sevgi var eyle.
Hz. Ali Efendimiz ile Fatıma validemiz gibi birbirlerini sevdir,Birbirlerine karşı kalplerini ısındır ve onları fitneden,fesattan,nefretten ve düşmanlıktan muhafaza eyle.
Allah’ım Kendisine takva ,iffet,sıhhat, ve ihtiyaç duyduğu her türlü güzellikleri nasip eyle.
Onu yardımından mahrum bırakma,Ona bol ve helal rızık ver..Vrdiğin rızkı hakkında bereketli eyle.Onu kanaatkâr eyle.
Allah’ım Ona anne olmayı ve anne şefkatini nasip et.Tertemiz bir nesil lutfeyle.
Allah’ım Ona,İffetini muhafaza ederek yaşamayı,namazını kılan ,orucunu tutan ve sana itaat eden bir kul olmayı nasip et.
Evini;kur’an okunan ,islam konuşulan ve meleklerin ziyaret ettiği bir yuva olmasını nasip eyle.Eşini kendine bağlı ve vefalı eyle.
Eşiyle birlikte senin rızana uygun olarak hareket etmeyi nasip eyle.
Kötü arkadaş ve kötü komşudan uzak eyle.Kötü insanların şerrinden,fitnesinden ,iftira ve kıskançlıktan muhafaza eyle.
Allah’ım!Onu,sıkıntıdan,üzüntüden,aizlikten,tembellikten,korkaklıktan cimrilikten,kalp katılığından,gafletten zilletten ve meskenetten muhafaza eyle.
Allah’ım! Verdiğin güzellikleri,nimetleri ve yetenekleri ondan çekip alma,Bundan sonraki her gününü bundan önceki günlerinden daha mutlu ve huzurlu geçirmeyi nasip eyle.
Allah’ım! Kendilerine uzun ömür,geniş rızık,salih evlatlar ihsan eyle.
AMİN.
Tekbir ve Salât ü Selâm getirilerek duaya son verilir.
Gelin Alma Duasını Kim Yapar: Gelin alma duasını damat ya da gelinin aile büyüklerinden birisi yapabilir. Eğer onlardan bu duayı okuyacak yok ise mahalle camisinin imamı dua etmesi için çağrılabilir.
Gelin çıkarma merasimi için hem gelin tarafının hem de erkek tarafının uyması gereken adetler vardır. Gelin alma merasiminde bu adetlerin sırası ile uygulanmasını her iki taraf da birbirinden bekler. Adetlerin beklendiği gibi yerine getirilmemesi adete uyulmasını bekleyen tarafın içine sinmemesine neden olur.
Bu nedenle burada yazılı olan gelin alma adetleri dikkatlice okunarak sırası ile atlamadan yerine getirilmelidir.
Gelin çıkarma için hem erkek evinde hem de kız evinde bazı hazırlıkların yapılası gerekir.
Erkek Evinde Gelin Çıkarma İçin Yapılması Gerekenler,
- Gelin çıkarma için çağırılan tüm aile büyükleri ve yakınlar toplanmalıdır.
- Gelin çıkarma için önceden ayarlanan davul zurna erkek evine gelmelidir.
- Lüks ya da eski model nostaljik bir gelin arabası süsletilerek hazırlanmalıdır.
- Damat damatlığını aile büyüleri de takım elbiselerini giymelidir.
- Gelin alma için kız evine çıkacaklar önceden belirlenmelidir.
- Gelin alma esnasında gelin kapısını tutana ve gelin sandığına oturacak olana kimin bahşiş vereceği belirlenmelidir.
- Gelin çıkmadan önce evliliğin ve bu evlilikten doğacak çocukların hayırlı olması için dua edebiliecek bir aile büyüğü belirlenmelidir.
- Gelin arabasının önünü kesin çocuklar için 30-40 adet zarf ayarlanarak içine para konulmalıdır.
- Hazırlıklar tamamlandıktan sonra gelin arabası en başta diğer araçlar gelin arabasının arkasında olmak üzere gelin konvoyu tek sıra halinde kurulmalıdır.
- Gelin konvoyunda araçlar tek sıra halinde konvoydan kopmadan ilerlemeli konvoyda taşkınlık yapılmamalıdır. Allah korusun en ufak bir kaza bile düğün gününüzü mahfedebilir. Bu nedenle taşkınlık yapanlara hemen müdahale edilmelidir.
Kız Evinde Gelin Çıkarma İçin Yapılması Gerekenler;
- Gelin çıkarma merasiminde bulunması istenen akraba ve tanıdıklar gelin çıkarma için kız evine çağırılır,
- Gelin, gelinliğini giyerek hazır bir şekilde gelin alma merasimini bekler,
- Gelin alma merasimi öncesinde eve davet edilen akraba ve konuklara yemek ve diğer ikramlarda bulunulur,
- Gelinin kuşağını erkek kardeşi bağlar,
- Gelinin sandığına kimin oturacağı genç kızlar arasında belirlenir,
- Gelinin anne babası ve aile büyükleri gelin alma için kıyafetlerini giyerek damat tarafının gelmesini bekler,
Damat Tarafı Gelin Alma İçin Kız Evine Geldiğinde
Damat tarafının getirdiği davul zurna kız evinin kapısının önünde çalmaya başlar,
Gelin alma için önceden belirlenen kişiler kız evine damat ile birlikte çıkar, Kız evindeki kalabalık da göz önünde bulundurulduğunda damat evinden mümkün olduğunda az ve öz bir ekip ile kız evine gelin almaya çıkılması önerilir. Kız evine gelin almaya çıkarken gelin alma esnasında dua edecek bir aile büyüğü de getirilmelidir.
Damat ve damadın aile büyükleri gelin alma için kız evine çıktığında;
- Erkek evi ve kız evi selamlaşır,
- Erek evinden damat ve aile büyükleri salona alınır,
- Burada kısa bir kıs isteme yapılır (dünürlük anılır),
- Gelin evde bulunan tüm ailesi ile vedalaşır.
- Gelin ve damat kapıya geldiğinde erek evinden bir aile büyüğü dua eder. Duada evliliğin her iki taraf için de hayırlı olması, bu evlilikten doğacak çocukların güzel ahlaklı vatanına milletine dinine bağlı hayırlı evlatlar olması temenni edilir.
- Daha sonra gelin ve damat gelinin baba evinden çıkar.
- Bu arada davul zurna gelin ve damadın önüne geçerek gelin evinden gelin ve damadı davullu zurnalı çıkarır. Gelin evinin kapısının önünde gelin ve damat oynamak isterse onları oynatır. Daha sonra davul zurna gelin ve damat gelin arabasına binene kadar onlara eşlik eder.
Davul Zurna İle Evden Gelin Çıkarma
Davul zurna ile gelin alma adetinin nasıl olduğunu görmek için aşağıda yer alan davullu zurnalı gelin alma videomuzu izleyebilirsiniz.
Gelin Alma Adetleri Nelerdir?
Gelin alma merasimi esnasında örf ve adetlere göre yerine getirilmesi gereken görevler vardır. Bunların sırası ile yapılması hem erkek tarafı hem de kız evi tarafından bilinmesi beklenir. En yaygın gelin alma adetleri şu şekildedir.
- Geline Araç Konvoy Yapılması
- Gelin Konvoyundaki Araçların Aynalarına Havlu Bağlanması
- Gelin Kapısının Tutulması
- Gelin Çıkarken Davul Zurna Çalınması
- Gelinin Ayağına Testi Kırılması
Gelin Almada Konvoy Adeti
Gelin alma yapılacak olan saatten en az bir saat öncesinde damat evinde damat tarafından akrabalar, arkadaşlar ve tanıdıklar birleşerek araçlar ile gelin almaya gitmek için konvoy oluşturulur. Gelin konvoyunda önde gelin arabası arkasında ise diğer damat tarafından olanların araçları yer alır.
Gelin Konvoyundaki Araçların Aynalarına Havlu Bağlanması
Gelin arabası ile birlikte gelin evine gelin alma için gelen araçların aynalarına havlu bağlanır. Bu görev gelin evine verilmiştir. Gelin evi damat evi ile birlikte gelen konvoydaki araçlara havlu bağlayarak kalabalık ve coşkulu gelin alma konvoyundan memnuniyetini gösterir.
Gelin Kapısının Tutulması Adeti
Damat ve ailesi gelin almaya geldiğinde gelin evinin kapısı tutulur. Damat kapı tutan kişi ile pazarlık yaparak ona bir miktar bahşiş verir ve sonra gelin evinin kapısı açılır. Bu adet yerine getirilirken çok yüksek miktarda para istenmemesi damadın çok zorlanması hoş karşılanmaz. Her adeti yerine getirirken karşılıklı hoşgörü içinde davranılması beklenir.
Davul Zurna İle Gelin Alma Adeti
Ülkemizde hemen hemen her yörede gelin evden çıkarken davul zurna çalınması adeti uygulanmaktadır. Davullu zurnalı evden gelin çıkarma yapmak için davul zurna ekibi kiralanarak gelin evinin kapısında bir süre davul zurna çaldırılması gerekir. Gelin çıkarma için davul zurna çalacak olan davul zurna ekibini damat ya da damadın ailesi ayarlar. Gelin çıkarma esnasında davul zurna çalacak olan davul zurna ekibi düğün gününden en az bir hafta öncesine kadar ayarlanmalıdır.
Geline Testi Kırma Adeti
Gelin evden çıkarken içi şeker ve para dolu testi kırılır. Bu adet, gelin ve damadın bereketli bir evlerinin olması için yapılır. Kırılan testiden çıkan şeker ve paralar da çocuklar tarafından yoğun ilgi görür.
